Diabetes

Wij, fokkers, proberen zo gezond mogelijke knaagdieren te fokken. Helaas lukt dit niet altijd. Terwijl wij de beste dieren voor de fok selecteren, kunnen wij echter niet binnenin het diertje kijken en hierdoor kunnen ze ook slechte eigenschappen hebben. Daarnaast kunnen er tijdens het opgroeien factoren zijn waardoor slechte eigenschappen ontstaan. Eén van deze slechte eigenschappen is diabetes, ook wel suikerziekte genoemd.

Wat is diabetes?

Diabetes mellitus (letterlijke vertaling: zoete doorstroming) is een stofwisselingsziekte waarbij het lichaam onvoldoende energie uit glucose (suikers) kan halen. Er wordt geen insuline aangemaakt (= diabetes type 1) of er is een probleem met de insuline-receptoren (= diabetes type 2). Hierdoor stijgen de bloedglucose waarden. Ook treedt er suikerverlies via de urine op. Bij ernstige gevallen kan het leiden tot o.a. veel drinken en veel urineren. Dit komt omdat het knaagdier een droge mond en tong heeft. Het heeft dan meer dorst dan normaal.

Symptomen van diabetes

Diabetes is vaak te herkennen aan één of meer van de volgende klachten:
- veel drinken en veel plassen
- vermoeidheid
- slechter gezichtsvermogen
- slecht genezende wondjes
- terugkerende infecties
- kortademigheid

Type 1 en type 2

Zoals hierboven al aangegeven zijn er twee typen van diabetes.
Type 1: is dat het lichaam helemaal geen insuline aanmaakt. Deze type begint heel vroeg en kan al vanaf jongs af aan aanwezig zijn.
Type 2: is dat het lichaam minder goed in staat is om glucose uit de voeding te halen, omdat het lichaam onvoldoende op de insuline reageert. Deze vorm ontstaat vaak later en wordt daarom ook wel ouderdomsdiabetes genoemd.

Testen

De urine kan door middel van teststrips getest worden. Bij de apotheek kun je teststrips voor urine-analyse kopen (bijv. Clinistic / Diaburtest 5000). In één busje zit 50 teststrips en kost tussen de 10 en de 15 euro. Na het openen zijn de teststrips ongeveer een half jaar houdbaar.

Het opvangen van urine kan het beste gedaan worden door het knaagdier in een lege transportkooi te zetten en wachten tot hij urineert. Let op dat er geen voerresten in de urine terecht komen! Wanneer het te testen knaagdier om een hamster gaat, en hij leegt in de transportkooi zijn wangen, dan moet je dit direct weggooien om zo de test niet te beïnvloeden.

Wanneer het knaagdier een plasje heeft gedaan, dan kan je een teststrip even in de urine dopen. En daarna kijken of die verkleurd. Lees de handleiding die bij de teststrips zit goed na, zodat je precies weet wat je moet doen en waar je op moet letten. Er zijn verschillende teststrips in omloop waarbij sommige strips slechts 10 seconden in urine gehouden moet worden. Ook de snelheid van verkleuren is afhankelijk van de soort teststrip.

Het komt voor dat de test negatief beïnvloed wordt omdat het knaagdier heel veel stress heeft. Door stress kan de bloedsuikerspiegel namelijk ook stijgen. Test daarom altijd vaker dan één keer.


Een schoon plasje


Een teststrip Clinistrix


Je legt de teststrip even in de urine


Wanneer het ligt paars wordt, is het een lichte vorm, wanneer het donker paars wordt dan is het een zware vorm


Diabur-test, geen suiker


Diabur-test, lichte vorm van suiker
Test is positief, de teststrip verkleurd, is het dan diabetes?

Nee, dit is niet altijd het geval. Er zijn ook andere omstandigheden waarom de suikerwaarden in de urine hoger dan normaal zijn. Zo kunnen nierproblemen en infecties hogere suikerwaarden in de urine veroorzaken. Wanneer het om een groepsdier gaat, kan er sprake zijn van stress omdat het door de groep verstoten wordt. En stress kan leiden tot een hogere bloedsuikerspiegel. De enige test waarmee je met 100% zekerheid diabetes kunt vaststellen is een bloedtest.

Is diabetes altijd erfelijk bepaald?

Een deel van de gevallen is genetisch bepaald, maar lang niet alle gevallen. Veel gevallen van diabetes ontstaan door het geven van voer met te veel suikers of het geven van te veel snoepjes. Ook overgewicht kan leiden tot diabetes. Deze vormen worden ook wel "luxe diabetes" genoemd.

Erfelijkheid speelt bij diabetes wel een grote rol. De ziekte zelf is niet erfelijk, maar de aanleg om het te krijgen wel. Zo kan het voorkomen dat het een generatie overslaat of minder erg is zodat je het niet ziet. Daarom is het te adviseren om niet verder met de voorouders van een knaagdier met diabetes verder te fokken, evenals met de broers en zussen. Zo voorkom je dat het zich verspreidt.

Wat te doen met een knaagdier die diabetes heeft

Veel knaagdieren met diabetes kunnen nog lang een gelukkig leven leiden. Wel moet je proberen om de hoeveelheid glucose in het bloed zo mogelijk door middel van aanpassing van voer te verlagen. Het voer moet zo min mogelijk suikers bevatten en zo min mogelijk verzadigd vet bevatten. Geef ze een vezelrijk koolhydraatarm voer. En wanneer er sprake is van overwicht moet je ze op dieet zetten om ze zo af te laten vallen.

(c) 2010 Martin Braak

Bronnen
Wikipedia, http://nl.wikipedia.org/wiki/Diabetes_mellitus
Diabetes fonds, http://www.diabetesfonds.nl/artikel/symptomen-diabetes-type-2
PetInfoPackets, http://www.petinfopackets.com/hamsters/hamsterinfopacket.html